काठमाडौँ – नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीकी स्थायी समिति सदस्य शिलु सीले मर्न तयार भएकाले जेलब्रेक सम्भव भएको बताएकी छन् । २५औँ जेलब्रेक दिवसका अवसरमा अखिल नेपाल महिला संघ क्रान्तिकारीले आयोजना गरेको कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै शिलुले आफूहरु ६ जना मर्नका लागि तयार भएकाले जेलब्रेक सम्भव भएको बताएकी हुन् ।
उनले प्रहरीको नियमित निगरानी, दिउँसोको समय, खुल्ला चौरमा अरु कैदिबन्दी शंका गर्न नदिई सुरुङ खन्नु चुनौतिपूर्ण काम भएको बताइन् । ‘हामी ६ जना मर्न तयार नभएको भए जेल ब्रेक सम्भव थिएन । हामी मर्न तयार भयौँ र प्रतिवद्ध भएर योजना बनाउन लाग्यौँ ।’, उनले भनिन्, ‘हाम्रो यो योजनाको सामान्य जानकारी पनि प्रशासनले पाउँदा हामी मर्ने निश्चित थियो । ६ जनामध्ये १ जनाले मिस्टेक गर्दा पनि हाम्रो ज्यान खतरामा थियो । हामी सबैको टिमवर्कले जेलब्रेक सम्भव भएको हो ।’
उनले जनयुद्ध नभएको भए आफूले जेलब्रेकको अवसर नपाउने समेत बताइन् । ‘महिलाले पनि बन्दुक बोल्न सक्छन् भन्ने स्थापित जनयुद्धले गर्यो, जनयुद्धमा महिला सहभागी नभएको भए माओवादीलाई नियन्त्रण गर्न सकिन्थ्यो भन्ने स्थितिमा राज्य पुगेको थियो ।’, उनले भनिन्, ‘जनयुद्ध नभएको भए कहाँको जेलब्रेक गर्नु, कहाँको हतियार बोक्नु ।’
मान्छेले चाहियो भने हर कुरा सम्भव हुने बताउँदै चुनौतीको सामाना गर्नसके सफलताको शिखरमा पुग्न सकिने उनको विश्वास थियो । जनयुद्ध र गणतन्त्रका बारेमा अहिले बहस भइरहेको बताउँदै यसको बहस गर्ने अधिकार उनीहरमा नभएको बताइन् । जनयुद्धको भनेको के हो ? भन्ने थाहा नभएको ज्ञानेन्द्र शाहीले विरोध गरेकाे भन्दै उनले भनिन्, ‘ज्ञानेन्द्र शाहीलाई थाहा छ जनयुद्ध के हो ? उनीहरूलाई राजतन्त्र चाहियो भनेर बोल्न दिने अधिकार जनयुद्धले दिएको हो भन्ने हेक्का राखुन् । जनयुद्ध नभएको भए उनी अहिले कहाँ के गर्दै हुन्थे, उनलाई नै थाहा छैन ।’
उनले राजतन्त्रकी गणतन्त्र भनेर बहसको त कुरै छोडौँ तुलनासमेत नहुने बताइन् । पछाडि फर्किने कुरामा जनताको चासो नभएको भन्दै नेकपाले यसको विकल्प दिएको उनको भनाई थियो । ‘नेपाली जनताले गणतन्त्र, समाजवाद हुँदै साम्यवादमा जानका लागि हतियार उठाएका हुन् ।’, उनले भनिन्, ‘जनता फेरि सामान्ती व्यवस्था चाहँदैनन् । अब नेपाललाई समाजवादी गणतन्त्रमा लिएर जाने हो । हामीले नेपाली विशेषताको समाजवाद भनेका छौँ । अरु पार्टीले पनि समाजवाद भनेका छन् । उहाँहरुले भनेको समाजवाद कस्तो हो ? बरु त्यसमा बहस गर्न सकिन्छ । तर राजा फर्काउने कुरा सम्भव छैन ।’
सो अवसरमा नेकपा स्थाथी समिति सदस्य तथा जेलब्रेककी कमाण्डर शिलु सी, नेकपा पोलिटब्युरो सदस्य खुमा सी, वामपन्थी महिला नेता शान्ता मानवी, नेकपा नेता सोममाया सीले नेपालको महिला आन्दोलन र जेलब्रेकका बारेमा चर्चा गरेका थिए । अ.ने.म.संघ क्रान्तिकारीकी अध्यक्ष बन्धु सीको अध्यक्षतामा सम्पन्न कार्यक्रममा कार्यक्रमको संचालन उपाध्यक्ष भृकुटी सीले गरेकी थिइन् भने उपस्थित सबैलाई महासचिव राजकुमारी सीले स्वागत मन्तव्यमार्फत स्वागत गरेकी थिइन् ।
२०५७ साल चैत १७ गते उमा सीको नेतृत्वमा कमला नकर्मी, रिता थापा, सन्जु अर्याल, एन्जिला विक र मिना मरठ्ठाले सुरुङ खनेर गोर्खा जिल्लाको जेल ब्रेक गरेका थिए । उनीहरुमध्ये एन्जिला विक र मिना मरठ्ठाले जनयुद्धमै सहिद भएको थिए भने बाँकी समाजवादी आन्दोलनमा सक्रिय छन् ।
